ISOGLOSAT E VARIETETEVE GJUHËSORE NË TË FOLMEN E GOSTIVARIT / ISOGLOSSES OF LANGUAGE VARIETIES IN THE SPEECH OF GOSTIVARI

Merita Banjica

Abstract


Në bashkësinë shoqërore të Gostivarit ndrçohen disa bashkësi gjuhësore, ku ndriçohen edhe varietete të ndryshme nga folësit e tyre si te bashkësia gjuhësore shqipe, maqedone, turke, rome, boshjnake, sërbe, vllehe etj. Të gjithë këto varietete të bashkësive gjuhësore janë krijuar si pasojë e migrimit të njerëzve nga vendet rurale në vend urban dhe nga individ të martesave të përziera të ardhur nga vende të ndryshme, që e bartin edhe të folmen e vendit të vet. Metodologjia e hulumtimit ishte me qasje diakronike dhe sinkronike dhe kishte për qëllim të zbulojë disa njësi gjuhësore isoglosa (sinonime), që reflektohen në varietete të ndryshme, prandaj u përdorën disa metoda si metoda historike e teorisë shkencore, metoda empirike, metoda analitike e gjetjeve, metoda cilësore, metoda përgjithësuese. Kampioni i këtij hulumtimi ishte i qëllimshëm, por i rastësishëm, që u realizua më mars 2021 në qytetin e Gostivarit me 24 individ shqiptarë, 15 femra dhe 9 meshkuj. Hulumtimi u zhvillua me pyetësorë të gjysmëstrukturuar me disa intervistuar nga distanca nëpërmjet Microsoft Teams dhe e-mail-ve personale, që përdorin varietete të ndryshme në të folmen e Gostivarit. Ky punim është i përqedruar në tri objektiva: a) të pasqyrojë gjetjet njësive gjuhësore sipas varieteteve; b) t’i klasifikojë njësive gjuhësore në tabela sipas pjesëve të ligjëratës; c) t’i pasqyrojë analizën sintetike të njësive gjuhësore, ku vërehen ndryshime fonetike.

 

In the social community of Gostivar, several linguistic communities are highlighted, where different varieties of their speakers are also highlighted, such as the Albanian, Macedonian, Turkish, Roma, Bosnian, Serbian, etc. linguistic communities. All these varieties of linguistic communities have been created as a result of the migration of people from rural to urban areas and from individuals of mixed marriages coming from different countries, who also carry the language of their own country. The research methodology was a diachronic and synchronic approach and aimed to discover some isoglossal linguistic units (synonyms), which are reflected in different varieties, therefore several methods were used such as the historical method of scientific theory, empirical method, method of findings, qualitative analytical and generalization method. The sample of this research was intentional, but random, which was carried out in March 2021 in the city of Gostivar with 24 Albanian individuals, 15 women and 9 men. The research was conducted with semi-structured questionnaires with some interviewed remotely via Microsoft Teams and personal e-mails, using different varieties of Gostivar's speech. This work is focused on three objectives: reflect the findings of language units according to varieties; classify language units in tables according to parts of the lecture; reflect the synthetic analysis of linguistic units, where phonetic changes are observed.

 

Article visualizations:

Hit counter


Keywords


njësia gjuhësore, varietetet, isoglosat, bashkësia gjuhësore, idiolekti, ekologjia gjuhësore / linguistic unit, varieties, isoglosses, linguistic community, idiolect, linguistic ecology

Full Text:

PDF

References


Banjica, Merita (2017) Diversiteti linguistik dhe edukimi plurilingual në Gostivar-Bilingualizmi te shqiptarët, turqit dhe maqedonasit, Intelingua, Shkup.

Cipo, Kostaq (2003) Fonetika- Akademia e Shkencave të Shqipërisë, Instituti i Gjuhësisë dhe Letërsisë, Tiranë.

Dodi, Anastas (1970) Fonetika e gjuhës së sotme shqipe- Universiteti i Prishtinës- Enti i teksteve dhe i mjeteve mësimore i Krahinës Socialiste Autonome të Kosovës-Prishtinë.

Domi, Mahir dhe të tjerë (1972) Çështje të Fonetikës dhe të Gramatikës së Shqipes së Sotme-Universiteti Shtetëror i Tiranës,Instituti i Gjuhësisë dheLetërsisë-Sektori i Gramatikës, Tiranë.

Gjinari, Jorgji (2003) Dialektologjia, Shtëpia Botuese e Librit Universitar, P:S:H: 2015, Tiranë.

Hudson A.R (2002) Socilingustika-Cambrige University 1980,1996, Fondacioni Shoqëria e hapur për Shqipërinë - Programit për Mbështetjen e Arsimit të Lartë-Dituria, Tiranë.

Ibrahimi, M (2018) Sociolinguistika-Universiteti Nënë Tereza-Shkup-Grafo Prom, Manastir.

Ibrahimi, M (2012) Tema socilinguistike dhe etnolingistike-Interlingua ,Shkup.

Shkurtaj, Gj (2009) Soicilingustikë e shqipes- Morava, Tiranë.

Thomai, J (2002) Leksikologjia e gjuhës shqipe- Pegi, Tiranë.

Burime nga interneti

Banjica, M (2016) Interracial marriages a product of bilingualism- në: https://www.academia.edu/30543965/Iinterracial_marriages_a_product_of_bilingualism

Banjica, M ( 2017) The individual with his own migration, brings their culture, language and language variaties of the country’s spoken language në: https://eprints.unite.edu.mk/191/1/4.pdf.

Islamaj, Shefkije (2017) Gjuha standarde shqipe, dialektet dhe letërsia- parë më 17.03.2021 në: http://www.gazetadita.al/gjuha-standarde-shqipe-dialektet-dhe-letersia/

Ismajli, Rexhep (2015) Studime Për Historinë E Shqipes Në Kontekst Ballkanik-parë më 19.03.2021 në: https://www.ashak.org/repository/docs/RISMAJLI_397704.pdf

Nordquist, Riçard (2023) Shumëllojshmëri gjuhësore (sociolinhuistikë) parë më 06.12.2023 në: https://sq.eferrit.com/shumellojshmeri-gjuhesore-sociolinguistike/

Berisha, Ervin (2022) Fonetikë- parë më10.12.2023 në:

https://www.academia.edu/37849015/FONETIKE

Muli, Aida (2016) Fonetika e gjuhës shqipe-parë në 10.12.2023 në: https://prezi.com/z48pvjrwj2g5/fonetika/?fallback=1

Anastas, Dodi (2004) Fonetika dhe fonologjia e gjuhës shqipe -parë më 10.12.2023 në: https://catalog.lib.uchicago.edu/vufind/Record/7687972

Topalli, Koles (2007) Fonetika historike e gjuhës shqipe- parë më 10.12.2023 në: https://books.google.mk/books/about/Fonetika_historike_e_gjuh%C3%ABs_shqipe.html?id=ArDcGAAACAAJ&redir_esc=y

Çabej, Eqrem (1976) Hyrje në historinë e gjuhës shqipe-Fonetika historike-parë më 10.12.2023:

https://books.google.mk/books/about/Studime_gjuhësore_Hyrje_në_historinë.html?id=SppVoCBC0CoC&redir_esc=yFjalori i Gjuhës së Sotme Shqipe




DOI: http://dx.doi.org/10.46827/ejmts.v3i1.482

Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

The research works published in this journal are free to be accessed. They can be shared (copied and redistributed in any medium or format) and\or adapted (remixed, transformed, and built upon the material for any purpose, commercially and\or not commercially) under the following terms: attribution (appropriate credit must be given indicating original authors, research work name and publication name mentioning if changes were made) and without adding additional restrictions (without restricting others from doing anything the actual license permits). Authors retain the full copyright of their published research works and cannot revoke these freedoms as long as the license terms are followed.

Copyright © 2020-2023. European Journal of Multilingualism and Translation Studies (ISSN 2734 - 5475 / ISSN-L 2734 - 5475). All rights reserved.


This journal is a serial publication uniquely identified by an International Standard Serial Number (ISSN) serial number certificate issued by Romanian National Library. All the research works are uniquely identified by a CrossRef DOI digital object identifier supplied by indexing and repository platforms. All the research works published on this journal are meeting the Open Access Publishing requirements and standards formulated by Budapest Open Access Initiative (2002), the Bethesda Statement on Open Access Publishing (2003) and  Berlin Declaration on Open Access to Knowledge in the Sciences and Humanities (2003) and can be freely accessed, shared, modified, distributed and used in educational, commercial and non-commercial purposes under a Creative Commons Attribution 4.0 International License. Copyrights of the published research works are retained by authors.