THE ROLE OF PARENTAL ATTITUDES, IRRATIONAL BELIEFS, NEED FOR SOCIAL APPROVAL AND SELF-ESTEEM IN SPEECH ANXIETY / KONUŞMA KAYGISI ÜZERİNDE ANNE BABA TUTUMLARI, AKILCI OLMAYAN İNANÇLAR, SOSYAL ONAY İHTİYACI VE BENLİK SAYGISININ ROLÜ
Abstract
Bu araştırmada, eğitim fakültesi öğrencilerinin konuşma kaygısı üzerinde anne baba tutumları, benlik saygısı, sosyal onay ihtiyacı ve akılcı olmayan inançların etkisi araştırılmıştır. Araştırma, ilişkisel tarama modelinde bir araştırma olup, araştırmada 615 üniversite öğrenci yer almaktadır. Değişkenler arasındaki ilişkiler yapısal regresyon modeli kurularak analiz edilmiştir. Araştırmada Akılcı Olmayan İnanç Ölçeği, Sosyal Onay İhtiyacı Ölçeği, Öğretmen Adaylarına Yönelik Konuşma Kaygısı Ölçeği, Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği ve Anne Baba Tutumları Ölçeği kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda modele ilişkin uyum iyiliği değerleri modelin mükemmel uyum sağladığını göstermektedir [ᵡ2=463.806, sd=201, ᵡ2/sd=2.307, CFI=.961, TLI=.951, IFI=.961, RFI=.916, NFI=.933, AGFI=.912, GFI=.936, RMSEA (%95 GA)= .046, SRMR=.058]. Anne baba tutumları ile konuşma kaygısı arasında akılcı olmayan inançların, benlik saygısının ve sosyal onay ihtiyacının aracılık rolü bulunmaktadır. Konuşma kaygısını azaltmak için bireylerin benlik saygılarının artırılması, sosyal onay ihtiyacının ve akılcı olmayan inançlarının azaltılması gerekmektedir. Ancak bu değişkenlerle ilişkili olan anne baba tutumlarının etkisine yönelik aile temelli çalışmalar yapılması gerekmektedir.
Article visualizations:
Keywords
Full Text:
PDFReferences
Aquilino, W. (2006). The noncustodial father-child relationship from adolescence into young adulthood. Journal of Marriage and Family, 68(4), 929-946. https://doi.org/10.1111/j.1741-3737.2006.00305.x
Bartholomew, K., & Horowitz, L. M. (1991). Attachment styles among young adults: A test of a four-category model. Journal of Personality and Social Psychology, 61(2), 226–244. https://doi.org/10.1037/0022-3514.61.2.226
Benight, C. C. & Bandura, A. (2004). Social cognitive theory of posttraumatic recovery: The role of perceived selfefficacy. Behavior Research and Therapy, 42, 1129–1148.
Bozanoğlu, İ. (2005). Bilişsel-davranışçı yaklaşıma dayalı grup rehberliğinin güdülenme, benlik saygısı, başarı ve sınav kaygısı düzeylerine etkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38(1), 17-42. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000110
Bowlby, J. (I980). Attachment and loss, Volume 3: Loss, sadness and depression. Basic Books
Branden, N. (1969). The psychology of self-esteem. Nash Publishing.
Burnett, P. C. (1995). Irrational beliefs and self-esteem: Predictors of depressive symptoms in children? Journal of Rational-Emotive and Cognitive-Behavior Therapy, 13(3), 193-201.
Bums, D. (1980). The perfectionist's script for self-defeat. Psychology Today, November, 34-51.
Chiba,T., Iketani, S., Han, K., & Ono, A. (2009). A comprehensive model of anxiety in gift giving. International Review of Business Research Papers, 5(4), 322-334.
Clark, D. A., & Beck, A. T. (2010). Cognitive Therapy of Anxiety Disorders. The Guilford Press
Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd Ed.). Lawrence Erlbaum Associates.
Coopersmith, S. (1967). The Antecedents of Self-Esteem. Freeman.
Crowne, D. P., & Marlowe, D. (1960). A new scale of social desirability independent of psychopathology. Journal of Consulting Psychology, 24(4), 349-354.
Çakır, S. G., & Aydın, G. (2006). Parental attitudes and ego identity status of Turkish adolescents. Family Therapy, 33(3), 157-169.
Çekiç, A., Akbaş, T., & Hamamcı, Z. (2016). Akılcı duygusal aile eğitim programının anne babaların akılcı olmayan inançlarına ve anne babalık streslerine etkisi. International Journal of Human Sciences, 13(1), 2399- 2417.
Çivitci, A. (2005). Akılcı duygusal eğitimin ilköğretim öğrencilerinin mantıkdışı inanç, sürekli kaygı ve mantıklı karar verme düzeylerine etkisi. Ege Eğitim Dergisi, 2(6), 59-80.
Çuhadaroğlu, F. (1986). Adölesanlarda benlik saygısı. [Unpublished master’s thesis]. Hacettepe University, Ankara.
Davies, M. F. (2007). Irrational beliefs and unconditional self-acceptance. II. Experimental evidence for a causal link between two key features of REBT. Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy, 14, 29-40. https://doi.org/10.1007/s10942-007-0060-7
Doğruyol, S., & Yetim, Ü. (2019). Ebeveyne bağlanma, algılanan anne/baba tutumu ile akran ilişkileri arasındaki ilişkide benlik saygısının aracılık rolü. Nesne, 7(14), 34-51. https://doi.org/10.7816/nesne-07-14-03.
Dryden, W. (1994). Reason and emotion in psychotherapy: Thirty years on. Journal of Rational-Emotive and Cognitive-Behavior Therapy, 12(2), 83-99.
Eldeleklioğlu, J. (1996). Karar stratejileri ile ana-baba tutumları arasındaki ilişki [Unpublished doctoral dissertation], Ankara University.
Eldeleklioglu, J. (2007). The relationships between aggressiveness, peer pressure and parental attitudes among Turkish high school students. Social Behavior and Personality, 35(7), 975-986.
Ellis, A. (1962). Reason and emotion in psychotherapy. Lyle Stuart.
Ellis, A. (1974). Humanistic psychotherapies. McGraw-Hill.
Ellis, A. (1976). The biological basis of human irrationality. Journal of Individual Psychology, 32, 145-168.
Ellis, A. (1984). Expanding the ABC’s of RET. Joumal of Rational-Emotive Therapy, 2(2), 20-24
Ellis, A. (1998). How to control your anxiety before it controls you. Citadel.
Ellis, A. (2005). The myth of self-esteem, how rational emotive behavior therapy can change your life forever. Prometheus Books.
Ersoy, E., & Uğur, H. (2015). The Relationship between students’ self-esteem and parental attitudes in Turkish societies. Anthropologist, 21(1, 2), 112-119.
Flouri, E., & Buchanan, A. (2003). The role of father involvement in children’s later mental health. Journal of Adolescence, 26(1), 63-78.
Foxman, P. (2004). The worried child: Recognizing anxiety in children and helping them heal. Hunter House Inc.
Frost, R. G., & Marten, P. A. (1990). Perfectionism and evaluative threat. Cognitive Therapy and Research, 14(6), 559-572.
Frost, R. O., Maten, P., Lahart, C., & Rosenblate, R. (1990). The dimensions of perfectionism. Cognitive Therapy and Research, 14, 449-468.
Grieger, R. M., & Boyd, J. D. (2006). Childhood anxieties, fears, and phobias: a cognitive-behavioral, psych-situational approach. In A. Ellis & M. E. Bernard (Eds), Rational emotive behavioral approaches to childhood disorders: Theory, practice and research (pp. 232-256). Springer
Güler, D., & Çakır, G. (2013). Examining predictors of test anxiety levels among 12th grade high school students. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (39), 82-94.
Hamarta, E., & Demirtaş, E. (2009). Lise öğrencilerinin utangaçlık ve benlik saygılarının fonksiyonel olmayan tutumlar açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 239- 247.
Hamamcı, Z. (2003). Bilişsel-davranışçı yaklaşımla bütünleştirilmiş psikodramanın temel inançlar üzerine etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(19), 7-13.
Hofmann, S. G. (2005). Perception of control over anxiety mediates the relation between catastrophic thinking and social anxiety in social phobia. Behaviour Research and Therapy, 43, 885–895.
Joyce, R. M. (2006). A developmental, rational-emotive behavioural approach for working with parents. In Ellis, A., & Bernard, M. (Eds). Rational emotive behavioural approaches to childhood disorders (pp. 177-211). Springer Science.
Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Kültürel psikoloji kültür bağlamında insan ve aile. Evrim Yayınevi ve Tic. Ltd Şti.
Karadayı, F. (1992). Ailenin bazı sosyoekonomik nitelikleri, anababa ile ilişkiler ve anababa tutum algısının üniversite gençlerinin olumsuz psikolojik belirtilerine etkisi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(8), 81-106.
Karaşar, B., & Öğülmüş, S (2016a). Sosyal onay ihtiyacı ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik analizi. Ege Eğitim Dergisi, 17(1), 84-104
Karaşar, B., & Öğülmüş, S. (2016b). Sosyal onay ihtiyacının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29 (2), 469-495.
Kaya, Ç., Uğur, E., Şar, A. H., & Ercengiz, M. (2017). Self-handicapping and irrational beliefs about approval in a sample of teacher candidates. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(3), 869-880.
Keshavarz, A., Akbarzadeh, R., & Kimiaee, S. A. (2012). Effectiveness of cognitive behavioral group interventions on the self-concept runaway girls. International Conference on Education and Management Innovation, 30, 1-6.
Kline, R. B. (1998). Principles and practice of structural equation modelling. Guilford Press.
Kuiper, N. A., & Dance, K. A. (1994). Dysfunctional attitudes, roles stress evaluations, and psychological well-being. Journal of Research in Personality, 28, 245-262.
Malouf, J. M., Schutte, N. S., & McClelland, T. (1992). Examination of the relationship between irrational beliefs and state anxiety. Personality and Individual Differences, 13(4), 451-456.
Mikulincer, M., & Shaver, P. R. (2007). Attachment in adulthood: Structure, dynamics, and change. Guilford Press.
Mocan-Aydın, G. (2000). Western models of counselling and psychotherapy within Turkey: Crossing cultural boundaries. The Counselling Psychologist, 28(2), 281-298.
Onur, B. (2012). Çocukluğun ve çocuk yetiştirmenin tarihi. In M. Sayıl, & B. Yağmurlu (Eds), Anne ve Babalık: Kuram ve Araştırma (pp. 19-59). Koç Üniversitesi Yayınları.
Richmond, V. P., McCroskey, J. C., & Hickson, M. (2008). Nonverbal behavior in interpersonal relations. Pearson/Allyn and Bacon
Rosenberg, M. (1962). The association between self-esteem and anxiety. Journal of Psychiatric Research, 1, 135-152.
Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-image. Princeton University Press
Rosenberg, F. R., & Rosenberg, M. (1978). Self-esteem and delinquency. Journal of Youth and Adolescence, 7(3), 279-290.
Sevim, O. (2012). Öğretmen adaylarına yönelik konuşma kaygısı ölçeği: Bir geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Studies, 7(2), 927-937.
Şahan, B., & Akbaş, T. (2017). Sistemik psikoterapi temelli grupla psikolojik danışma oturumlarının katılımcıların ayrışma bireyleşmeye yönelik farkındalıkları açısından incelenmesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(2), 67-95. https://doi.org/10.14689/issn.2148-2624.1.5c2s4m
Tanhan, F., & Mukba, G. (2014). Spann-Fischer İlişki Bağımlılığı Ölçeği’nin Türkçeye uyarlama çalışmasına ilişkin psikometrik bir analiz. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 179-189.
Thergaonkar, N. R., & Wadkar, A. (2007). Relationship between test anxiety and parenting style. Indian Association for Child and Adolescent Mental Health, 2(4), 10-12.
Türkiye İstatistik Kurumu [TUİK] (2014, November 9). Türkiye aile yapısı araştırması tespitler, öneriler. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü Retrieved September 27, 2020, from https://ailevecalisma.gov.tr/uploads/athgm/uploads/ pages/indirilebilir-yayinlar/67-turkiye-aile-yapisi-arastirmasi-2013-tespitler-oneriler.pdf
Türk, F., Duy, B., Hamamcı, Z., & Altınok, A. (2017). The mediating role of irrational beliefs between parenting style, interpersonal style and conflict tendency. International Online Journal of Educational Sciences, 9(2), 422-428.
Türküm, S. A. (2003). Akılcı olmayan inanç ölçeğinin geliştirilmesi ve kısaltma çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 19(2), 41-47.
Türküm, S. (2007). Differential effects between group counselling and group guidance in conducting a coping with stress training program for Turkish university students. International Journal of the Advancement of Counselling, 29, 69–81.
Twenge, J. M., & Im, C., (2007). Changes in the need for social approval, 1958-2001. Journal of Research in personality, 41, 171-189.
Van Gastel, W., Legerstee, J. S., & Ferdinand, R. F. (2009). The role of perceived parenting in familial aggregation of anxiety disorders in children. Anxiety Disorders, 23, 46–53.
Verleur, D., Hughes, R. E., & de Rios, M. D. (1986). Enhancement of self-esteem among female adolescent incest victims: a controlled comparison. Adolescence, 21(84), 843-854.
Wells, A. (1997). Cognitive Therapy of Anxiety Disorders: A Practice Manual and Conceptual Guide. John Wiley & Sons, Ltd.
Yağmurlu, B., Çıtlak, B., Dost, A., & Leyendecker, B. (2009). Türk annelerin çocuk sosyalleştirme hedeflerinde eğitime bağlı olarak gözlemlenen farklılıklar. Türk Psikoloji Dergisi, 24(63), 1-15.
Yıkılmaz, M., & Hamamcı, Z. (2011). Akılcı duygusal eğitim programının lise öğrencilerinin akılcı olmayan inançları ve algılanan problem çözme becerileri üzerine etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(35), 54-65.
Yılmaz, A. (2001). Çocukların algıladığı anne-baba arasındaki uyum, anne-baba tutumu ve benlik algısı arasındaki ilişkiler. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 8(2), 85-93.
Young, J. E., Klosko, J. S., & Weishaar, M. E. (2003). Schema therapy: A practitioner’s guide. The Guilford Press.
DOI: http://dx.doi.org/10.46827/ejae.v6i1.3729
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright © 2015 - 2023. European Journal of Alternative Education Studies (ISSN 2501-5915) is a registered trademark of Open Access Publishing Group. All rights reserved.
This journal is a serial publication uniquely identified by an International Standard Serial Number (ISSN) serial number certificate issued by Romanian National Library (Biblioteca Nationala a Romaniei). All the research works are uniquely identified by a CrossRef DOI digital object identifier supplied by indexing and repository platforms.
All the research works published on this journal are meeting the Open Access Publishing requirements and can be freely accessed, shared, modified, distributed and used in educational, commercial and non-commercial purposes under a Creative Commons Attribution 4.0 International License (CC BY 4.0).