THE COMMUNICATION BETWEEN PARENTS WITH SPECIAL NEEDS CHILDREN AND THEIR TYPICALLY DEVELOPING CHILDREN IN TURKEY

M. Abdulbaki Karaca, Erkan Efilti

Abstract


In Turkey, whereas there are a number of studies which examine the communication of parents with their typically developing children, there are limited studies which examine the communication of parents with special needs children with their typically developing children. Therefore, the main purpose of this study is to investigate the communication of parents with special needs children with their typically developing children. 295 parents who have both mentally disabled and typically developing children participated in the study in the 2019-2020 academic year. The data in the study were obtained by using the Parent-Child Communication Scale (PCCS) developed by Kahraman (2016). The scale consisting of 27 items contains 5 sub-dimensions and explains .54,3 of the total variance. For the overall reliability, the Cronbach’s alpha was .865. The data were analyzed by using the statistical techniques included in the SPSS program to analyze the data collected through the scale. There are two main objectives in the study: to explore the communication of parents with special needs children with their typically developing children in terms of various variables, and relationship between perception of problem-solving and unobstructed listening, open to share, respect-acceptance and sensitivity, which are among to the subscales of PCCS. As a result of the research, it was revealed that there was a significant difference between the genders, ages, education status, disability status of their special needs children and their monthly income levels of parents with special needs children and their communication levels with their typically developing children. As the perception of problem-solving increased in the communication of parents with special needs children with their typically developing children. However, there was no correlation between the perception of problem-solving and unobstructed listening skills of parents with special needs children with their typically developing children.

 

Article visualizations:

Hit counter


Keywords


communication, special needs individuals, typically developing children, parents

Full Text:

PDF

References


Afat, N. (2013). Çocuklarda Üstün Zekânın Yordayıcı Olarak Ebeveyn Tutumları. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 155-168.

Akbaba, F. (2010). İletişim ailede başlar. Ankara: Öncü Kitap.

Altındağ Kumaş, Ö., & Sümer, H. M. (2019). Özel gereksinimli küçük çocuğu olan annelerin öz yetkinlikleri, yılmazlık düzeyleri ve stres düzeyleri arasındaki ilişkilerin belirlenmesi. Kastamonu Education Journal, 27(1), 163-173.

Aslan, Ç. (2001). Öğretmenlerin ve Öğretmen Adaylarının Problem Çözme Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Unpublished master thesis, Selçuk Üniversitesi, Konya.

Avşaroğlu, S., & Gilik, A. (2017). Özel gereksinimli çocuğa sahip anne-babaların kaygı durumlarına göre umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 16(3), 1022-1035.

Bakkaloğlu, H. C. & Sucuoğlu, B. (2000). Normal ve Zihinsel Engelli Bebeklerde Anne-Bebek Etkileşiminin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Özel Eğitim Dergisi, 2 (4), 47 – 58.

Bayramlar, K. (2009). Ortopedik Özürlülerde Rekreasyonel Aktiviteler ve Spor. Ankara Üniversitesi Dikimevi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 8 (1), 23-27.

Bıçak, N. (2009). Otizmli çocukların annelerinin yaşadıklarının belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Bingham, A. (1998). Çocuklarda Problem Çözme Yeteneklerinin Geliştirilmesi. (Çev. A. Ferhan Oğuzkan), Ankara: Milli Eğitim Yayınevi, 2. Baskı.

Bulut, I. (1993). Ruh hastalığının aile işlevlerine etkisi. Başbakanlık Kadın ve Sosyal Hizmetler Müsteşarlığı, Ankara.

Bulut, I. (1990). Aile Değerlendirme Ölçeği El Kitabı. Ankara: Özgüzeliş Matbaası.

Ceber, H. (1998). Normal ve Zihinsel Engelli Bebeklerde Anne-Bebek Etkileşiminin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi, Master Thesis, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Ceyhun, T., Özdemir, S., Töret, G., & Özkubat, U. (2015). A comparison of parents-child interactions of children with autism spectrum disorders and with their parents and typically developing children and their parents. International Journal of Early Childhood Special Education (INT-JECSE), 7(2), 183-211.

Clark, B. (2013). Growing up Gifted: Developing the Potential of Children at School and at Home, (Çev. Ed. Kaya & Ogurlu). Pearson.

Cornell, D. G., & Grossberg, I. W. (1987). Family environment and personality adjustment in gifted program children. Gifted Child Quarterly, 31(2), 59-64.

Çağlar, D. (2004). Üstün zekâlı çocukların özellikleri. Yer aldığı eser MR Şirin, A. Kulaksızoğlu & AE Bilgili (Ed.) Üstün yetenekli çocuklar seçilmiş makaleler kitabı, 111-125.

Çam, S. (2016). İletişim becerileri eğitimi programının öğretmen adaylarının ego durumlarına ve problem çözme becerisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(12).

Çıkılı, Y., & Karaca, M. A. (2017). Yükseköğretime Devam Eden Otizmli Bireylerin ve Ailelerinin Yaşadığı Problemler ve Beklentilerinin Belirlenmesi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(12), 59-74.

Damiani, B. V. (1999). Responsibility and adjustment in siblings of children with disabilities: update and review. Families in Society, The Journal of Contemporary Human Services. 1 (1) 34-40.

Dereli, F., Okur, S. (2008). Engelli Çocuğa Sahip Olan Ailelerin Depresyon Durumunun Belirlenmesi. Yeni Tıp Dergisi, 25 (3), 164-168.

Doğan, Y., Özdemir, S., Gürel-Selimoğlu, Ö., Töret, G., Özkubat U., & Ceyhun-Duman, A. T. (2016). A comparison of mother-child interactions of children with autism spectrum disorders and typically developing children. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 17(1), 79-94.

Dönmez, N., Bayhan, P. & Artan İ. (2000). Engelli çocuğa sahip ailelerin beklentileri ve endişe duydukları konuların incelenmesi. Sosyal Hizmetler Dergisi, 16-24.

Eminoğlu, B. (2007). Dört-Beş Yaş Çocuklarının Sosyal Davranışları Ile Ebeveyn Davranışları Arasındaki Ilişkinin Incelenmesi. (Unpublished Master Thesis) Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Eripek, S. (1993). Zihinsel engelli çocuklar. Eskişehir: A.Ü. Eğitim Fakültesi Yayınları.

Estes, A., Munson, D., Dawson, G., Koehler, E., Zhou, X. & Abbot, R. (2009). Parenting stress and psychological functioning among mothers of preschool children with autism and developmental delay. National Autistic Society, 13(4) 375–387.

Evcimen, E. (1996). Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Ailelerin Gereksinimlerinin Belirlenmesi, (Unpublished Master Thesis), Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.

Ferrari, M. (1984). Chronic illness: Psychosocial effects on siblings: Chronically ill boys. Journal of Clinical Psychology and Psychiatry, 25, 459– 476.

Gau, S. S. F., Chou, M. C., Chiang, H. L., Lee, J. C., Wong, C. C., Chou, W. J., & Wu, Y. Y. (2012). Parental adjustment, marital relationship, and family function in families of children with autism. Research in Autism Spectrum Disorders, 6(1), 263-270.

Girli, A., Yurdakul, A., Sarısoy, M. & Özekes, M. (2000). Zihinsel engelli ve otistik çocukların anne-babalarına yönelik grup danışmanlığının depresyon, benlik saygısı ve tutumları üzerine etkisi. Saray Rehabilitasyon. 6, 2-9.

Hastings, R. P. & Beck, A. (2004). Practitioner review: Stress intervention for parents of children with intellectual disabilities. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 45(8):1338–1349.

Higgins, D. J., Bailey, S. R. & Pearce, J. C. (2005). Factors associated with functioning style and coping strategies of families with a child with an autism spectrum disorder. Autism, 9(2) 125–137.

Hornby, G. (1994). Counseling in Child Disability: Skills for working with parents. Chapman ve Hall, London, England.

İçmeli, C., Ataoğlu, A., Canan, F. & Özçetin, A. (2008). Zihinsel özürlü çocukları olan ebeveynler ile sağlıklı çocuklara sahip ebeveynlerin çocuk yetiştirme tutumlarının karşılaştırılması, Düzce Tıp Fakültesi Dergisi.

Kalkınç, F. (2008). Okul Evde Başlar, İzmir: Nobel Yayınları.

Karaca, M. A. & Sarı, H. Türkiye’de özel eğitim gereksinimi olan çocukların ebeveynlerine yönelik aile eğitimi ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin tematik incelenmesi, Ordu Eğitim Araştırmaları Kongresi.

Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara, Nobel yayın Dağıtım.

Karnes, F. A. & V. R. D'llio (1988). Comparison of gifted children and their parents' perception of the home environment. Gifted Child Quarterly, 32(2), 277-279.

Kahraman S. (2016). Ebeveynin Üstün Yetenekli Çocuğuyla Iletişimini Geliştirmeye Yönelik Psikoeğitim Programının Etkisinin Incelenmesi, Fatih Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doctoral Thesis.

Kochanska, G., & Aksan, N. (2004). Development of mutual responsiveness between parents and their young children. Child Development, 75(6), 1657-1676.

Koçak, A. (2001). Televizyon İzleyici Davranışları Televizyon İzleyicilerinin Tercihleri ve Doyumları Üzerine Teorik ve Uygulamalı Bir Çalışma, Doctoral Thesis, Doctoral Thesis, Konya, S. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Kongar E. (1993). Demokrasi ve Kültür. Remzi Kitabevi, İstanbul.

Köktürk, A. C. (2008). Experiences and Needs of Mothers of Children with Autistic Disorder, Master Thesis. Bogazici University, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Bölümü, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Anabilim Dalı, İstanbul.

Körükçü, Ö. (2004). Altı Yaş Grubundaki Çocukların Özsaygı Düzeyleri Ile Anne Empatik Becerilerinin Incelenmesi. (Yayınlanmamış doktora tezi.) Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Ankara.

Kut S. (1994). Uluslararası Aile Yılı Özel Ihtisas Komisyon Raporları. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı.

Küçüker, S. (2001). Erken Eğitimin Gelisimsel Geriliği Olan Çocukların Anne-Babalarının Stres ve Depresyon Düzeyleri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi. Özel Eğitim Dergisi. 3 (1): 1-11.

Lecavalier, L., Leone S., & Wiltz, J. (2006). The Impact of Behavior Problems on Caregiver Stress in Young People with Autism Spectrum Disorders. Journal of Intellectual Disability Research 50(3):172-183.

Lessenberry, B. M. & Rehfeldt R. A. (2004). Evaluating Stress Levels of Parents of Children with Disabilities. Exceptional Children. 70(2):231-244.

Ludlow, A., Skelly, C. & Rohleder, P. (2012). Challenges faced by parents of children diagnosed with autism spectrum disorder. Journal of Health Psychology, 17(5), 701-711.

Mates, T. E. (1990). Siblings of autistic children: Their adjustment and performance at home and school. Journal of Autism and Developmental Disorders, 20, 545– 553.

Mathews, F. N., West, J. D., & Hosie, T. W. (1986). Understanding families of academically gifted children. Roeper Review, 9(1), 40-42.

Nuri, C. (2017). Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunda aile içi sorunlar ve özel eğitim desteği. In: Akfırat, N. O., Staub, D. F. & Yavaş, G., eds. Current Debates in Education İstanbul: IJOPEC Publication. (5)1 129-142.

Okanlı, A., Tortumluoğlu, G. & Kırpınar, İ. (2003). Gebe Kadınların Ailelerinden Al-gıladıkları Sosyal Destek İle Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki. Ana-dolu Psikiyatri Dergisi, 4 (2): 98–105.

Özbey, S. (2009). Anaokulu ve Anasınıfı Davranış Ölçeği’nin (PKBS–2) Geçerlik Gü¬venirlik Çalışması ve Destekleyici Eğitim Programının Etkisinin İncelenmesi. Unpublished Doctoral Thesis. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Çocuk Ge¬lişimi ve Eğitimi Anabilim Dalı Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı: Ankara.

Özida (2000). 1.Özürlüler Surası (Çağdas Toplum, Çağdas Yasam ve Özürlüler) Komisyon Raporları ve Genel Kurul Görüsmeleri. Ankara,Takav Matbaacılık.

Özkahraman, S. & Calli, F. (2006). Zihinsel engelli çocuk sahibi ailelerin yaşadıkları güçlüklerin incelenmesi. Aile ve Toplum, 8(3), 69-77.

Özmert, E., N. (2006). Erken çocukluk gelişiminin desteklenmesi-III, Aile. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2006; 49: 256-273.

Özşenol F., Işıkhan V., Ünay B., Aydın, H. İ, Akın, R. & Gökçay, E. (2003). Engelli çocuğa sahip ailelerin aile işlevlerinin değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Dergisi. 45(2): 156–164.

Parke, R. D. (2004). Development in the family. Annual Reviews Psychology, 55, 365–399.

Pipp-Siegel, S., Sedey, A. L., & Yoshinaga-Itano, C. (2002). Predictors of parental stress in mothers of young children with hearing loss. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 7(1), 1-17.

Pridham, K. A., Lutz, K. F., Anderson, L. S., Riesch, S. K., & Becker, P. T. (2010). Furthering the understanding of parent-child relationships: A nursing Ebeveyn-Çocuk Etkileşimlerinin Karşılaştırılması, International Journal of Early Childhood Special Education (INT-JECSE), 7(2), 183 – 211.

Rimm, S., & Lowe, B. (1988). Family environments of underachieving gifted students. Gifted Child Quarterly, 32(4), 353-359.

Risdal D. & Singer G. H. S. (2004). Marital Adjustment in Parents of Children with Disabilities: A Historical Review and Meta-Analysis. Research ve Practice for Persons with Severe Disabilities, 29(2):95-103.

Rodriguez, C. M. & Murphy, L. E. (1997). Parenting stress and abuse potential in mothers of children with developmental disabilities. Child Maltreatment. 3: 245-252.

Shapiro L. E. (2010). Yüksek EQ’lu çocuk yetiştirmek. Anne ve babalar için duygusal zeka rehberi. (On birinci basım). (Çev. Ümran Kartal). İstanbul: Varlık Yayınları.

Siller, M., & Sigman, M. (2002). The behaviors of parents of children with autism predict the subsequent development of their children’s communication. Journal of Autism and Developmental Disorders, 32(2), 77-89.

Şenel, H. G. & Akkok, F. (1996). Stress Levels and Attitudes of Normal Siblings of Children with Disabilities, International Journal for the Advancement of Counselling 18,61–8.

Vardarcı, G. (2011). Otistik Çocuklu Ailelere Uygulanan Aile Eğitim Programının, Aile Içi Iletişim Becerilerine, Ailenin Problem Çözme Becerilerine Ve Otistik Çocuklarıyla Ilgili Algılarına Etkisi. Ilişki, Master's thesis University of Dokuz Eylul, İzmir.

Whitman, T. L. (2004). The Development of Autism: A Self-Regulatory Perspective. Jessica Kingsley Publishers. London, England.

Tuzcuoğlu, N. (2004). Bir aile olmak: Anne baba olmanın altın kuralları. (2. Basım). İstanbul, Morpa Kültür Yayınları.

Wetchel, K. & Carter, A. S. (2008). Reaction to Diagnosis and Parenting Styles Among Mothers of Young Children With ASD. Autism. 12(5) 575–594.

Yavuzer, H. (2010). Çocuk psikolojisi. (Otuz ikinci basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.

Yavuzer, H. (2002). Ana-baba ve çocuk. (On beşinci basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.

Yiğit, T. (2019). Bireyin Aile Değerlendirme Düzeyi Ile Problem Çözme Becerisi Arasındaki Ilişki (Master's thesis, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).




DOI: http://dx.doi.org/10.46827/ejse.v6i2.3253

Copyright © 2015 - 2023. European Journal of Special Education Research (ISSN 2501 - 2428) is a registered trademark of Open Access Publishing Group. All rights reserved.

This journal is a serial publication uniquely identified by an International Standard Serial Number (ISSN) serial number certificate issued by Romanian National Library (Biblioteca Nationala a Romaniei). All the research works are uniquely identified by a CrossRef DOI digital object identifier supplied by indexing and repository platforms.

All the research works published on this journal are meeting the Open Access Publishing requirements and can be freely accessed, shared, modified, distributed and used in educational, commercial and non-commercial purposes under a Creative Commons Attribution 4.0 International License (CC BY 4.0).